In Memoriam
Prof. Dr. Ruud A.F. Krom
(1941 – 2024)

Op 19 mei j.l. kregen wij het bericht van het plotseling overlijden van Prof. Dr. Ruud A. F.  Krom in Rochester, M.N. in de Verenigde Staten. Alhoewel Ruud reeds 40 jaar geleden vertrok uit ons land is het belangrijk hem te memoreren. Hij was een van de pioniers op het gebied van levertransplantatie.

Ruud Krom werd in Utrecht en Leiden opgeleid tot chirurg. In 1972 was hij een van de oprichters van de Vereniging van Assistent-Geneeskundigen in de Heelkunde (VAGH). Zijn belangstelling voor de levertransplantatie en speciaal voor de Achilleshiel van deze ingreep, de galwegen, kwam tot uiting in zijn proefschrift “De bilio-digestieve anastomose – een experimenteel onderzoek” dat hij in januari 1976 verdedigde aan de Universiteit van Leiden. Na zijn opleiding vertrok hij op eigen initiatief naar Denver in de Verenigde Staten om zich bij een van de pioniers in de levertransplantatie, Dr. Thomas E. Starzl, te bekwamen. Na het beëindigen van zijn fellowship in Denver in 1977 kreeg Krom, via bemiddeling van Gauke Kootstra, ook bij Starzl opgeleid in nier- en levertransplantatie, een stafplaats bij de afdeling Chirurgie in het Academisch Ziekenhuis Groningen. Daar groeide een vruchtbare samenwerking met de Groningse hepatoloog Chris Gips, die zich reeds had georiënteerd op het gebied van levertransplantatie bij Dr. Roger Williams in London. Na een gedegen voorbereiding onder leiding van Krom en Gips, gekenmerkt onder andere door een strakke protocollering van elke stap in de gehele procedure, werd in maart 1979 de eerste succesvolle orthotope levertransplantatie in Groningen onder leiding van Krom verricht. Het levertransplantatieprogramma werd vanaf de start gekenmerkt door een nauwe multidisciplinaire samenwerking tussen chirurgen en hepatologen. Iets wat in die tijd nog allerminst vanzelfsprekend was, maar waarvan Ruud een groot voorstander was en waarvan hij het belang zijn hele leven is blijven uitdragen.

Na evaluatie van de eerste 10 levertransplantaties kon een overleving van 60%   na een jaar worden gerapporteerd, hetgeen een verdubbeling was van de gerapporteerde resultaten uit andere centra in de wereld. Deze unieke mijlpaal bleef niet onopgemerkt en Krom en Gips werden samen met de centra uit Denver, London/Cambridge en Hannover uitgenodigd door het NIH in Washington voor een consensus conferentie betreffende levertransplantatie.

Mede op basis van de, voor die tijd, excellente resultaten van het Groningse team concludeerde het NIH-panel in 1983 dat levertransplantatie geen experimentele behandeling meer was maar een goede behandelingsmodaliteit voor patiënten met een eindstadium leverziekte. Krom en Gips droegen daarmee bij aan een stimulans voor de ontwikkeling van deze activiteit, niet alleen in ons land maar ook in de rest van de wereld. Zijn succes bleef niet onopgemerkt en in 1984 werd Krom aangetrokken door de Mayo Clinic in Rochester, M.N., Verenigde Staten om daar een levertransplantatie programma op te zetten. Dat deed hij samen met de hepatoloog Dr. Russell Wiesner, volgens hetzelfde model zoals hij dat in Groningen had gedaan. Ook dit programma werd een succes en groeide uit tot een van de grootste en meest toonaangevende levertransplantatieprogramma’s in de wereld. Samen met Wiesner was Krom van 1999 tot 2004 Editor van het wetenschappelijk tijdschrift ‘Liver Transplantation’. Talloze Nederlandse studenten en arts-onderzoekers hebben, mede dankzij Ruud Krom, de mogelijkheid gehad om onderzoek te doen in de Mayo Clinic, wat een waardevolle periode is geweest in hun wetenschappelijke ontwikkeling.

Voor zijn pioniersarbeid kreeg Krom in 1980 de prestigieuze Tilanus medaille toegekend door het Amsterdamse genootschap voor Natuur-, Genees- en Heelkunde en in 2004 werd hij door Koningin Beatrix benoemd tot Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw. In datzelfde jaar ontving hij ook de Distinguished Career Award van de Mayo Clinic. Sinds 2005 genoot hij samen met zijn vrouw Jeannette van zijn emeritaat, waarbij hij zich wat terugtrok in de anonimiteit, toelegde op het schilderen van portretten en genoot van wandelingen met hun honden.

Wij wensen zijn vrouw Jeannette, hun zoon RJ, en overige familieleden veel sterkte met de verwerking van dit plotselinge verlies. Wij zullen Ruud Krom altijd blijven herinneren als een pionier en een voorbeeld voor velen. Dankzij hem hebben duizenden patiënten met een leverziekte een langer en/of beter leven kunnen krijgen.

Namens (oud)collega’s in de drie Nederlandse levertransplantatiecentra in Leiden (LUMC), Rotterdam (Erasmus MC) en Groningen (UMCG),

Ian Alwayn
Aad van den Berg
Maureen Guichelaar
Bart van Hoek
Harry Janssen
Gauke Kootstra
Vincent de Meijer
Robert Porte
Maarten Slooff

Ons bereikte het bericht dat 29 maart 2024 onze emeritus hoogleraar Willem van Son is overleden. Willem was sinds 1985 als internist-nefroloog intensief betrokken bij het Groningse niertransplantatie-programma. Hij heeft mede aan de basis gestaan van dit succesvolle programma. Hij was een bekwaam en gerespecteerd arts met een enorme transplantatie kennis, die een warme band had met zijn patiënten. Daarnaast was hij als buitengewoon hoogleraar onderwijs een bevlogen docent. Hij heeft vele studenten geënthousiasmeerd voor de nefrologie en de niertransplantatie in het bijzonder. Hij was daarbij een inspirator en mentor. Dankzij zijn internationale netwerk en vele contacten in combinatie met zijn herkenning van talent liet hij studenten kennismaken met toponderzoek. Dit heeft geleid tot een gezamenlijke PhD programma tussen de Rijksuniversiteit Groningen en Harvard Medical School. Willem is vele jaren een enthousiaste en inspirerende organisator geweest van de jaarlijkse Summerschool Transplantatie, waarbij studenten uit de hele wereld naar Groningen komen om kennis te maken met en te leren over transplantatie. Voor zijn verdiensten ontving hij in 2010 een koninklijke onderscheiding. Bij zijn afscheid in 2014 werd hij letterlijk op handen gedragen naar het UMCG door zijn studenten.

Wij zullen Willem bovenal herinneren als een zeer aimabel en betrokken collega, met oprechte belangstelling voor alle mensen om hem heen. Onze gedachten gaan uit naar zijn partner Marion en zijn familie. Wij zullen hem missen.

De onderafdeling nefrologie van het UMCG
Het Bestuur van het UMCG Transplantatiecentrum

Vol trots willen wij u laten weten dat op dinsdag 23 januari 2024 de 5000^ste niertransplantatie in het UMCG heeft plaatsgevonden!

5000 patiënten die een nieuwe nier kregen via het postmortale- of levende donorprogramma, dat kunnen we uiteraard niet zomaar voorbij laten gaan.

Graag willen wij u dan ook namens het Niertransplantatie team van het UMCG van harte uitnodigen voor een symposium op vrijdagmiddag 22 maart 2024.

Het zal een interactieve middag worden, voor alle mensen die een nier ontvingen of afstonden en voor iedereen uit verschillende disciplines die meehielpen dit prachtige programma op te bouwen, uit te breiden en het tot een succes hebben weten te maken.
Waar het bij aanvang toch enigszins pionieren was, is het huidige programma uitgegroeid tot 1 van de grootste transplantatieprogramma’s van Nederland met bijna 200 niertransplantaties per jaar met hiernaast ongeveer 5 nier- en pancreastransplantaties per jaar.
Er zijn afgelopen jaren veel ontwikkelingen geweest in het transplantatieproces, van de orgaanuitname tot aan de immunosuppressieve medicatie. Tijdens het symposium zal aandacht worden besteed aan deze ontwikkelingen over de tijd, (oud)collegae nefrologie, chirurgie, immunologie, verwijzers en verpleegkundigen komen aan het woord.
Uiteraard zullen ook patiënten aan het woord komen, hierbij staat centraal wat voor impact een niertransplantatie op hun leven heeft gehad.

Kortom, een programma met aandacht voor de samenwerking, zowel op kleinere als grotere schaal maar vooral ook met aandacht voor de patiënt en het onderling uitwisselen van ervaringen en herinneringen over de afgelopen periode.

Voor meer informatie en het volledige programma gaat u naar de website van het Wenkebach: 5000e Niertransplantatie: veranderlijk is de tijd (umcg.nl)

Het staat u vrij om deze uitnodiging door te sturen naar mogelijk geïnteresseerden.

We hopen u, mede namens het Groningen Transplantatie Centrum, op 22 maart te mogen begroeten.

Hartelijke groet,

Programmacommissie/Organisatiecommissie:
Dr. Akin Özyilmaz, hoofd niertransplantatie en internist-nefroloog
Dr. Anoek de Joode, internist-nefroloog
Dr. Bouke Hepkema, medisch immunoloog
Dr. Robert Pol, medisch hoofd transplantatie en orgaandonatie en abdominaal chirurg

Het Klinisch Review Symposium vond op 16 november 2023 plaats te Utrecht, In De Driehoek.
Het thema was dit jaar “Xenotransplantation“. Hieronder kunt u het programma bekijken.

Download hier het programma (versie 26.10.23)

In 2024 zal het Klinisch Review Symposium plaats vinden op donderdag 14 november te Utrecht, in de Driehoek.
Meer informatie volgt.

De inschrijving voor het komende Bootcongres, dat wordt gehouden op woensdag 6 en donderdag 7 maart 2024, is geopend. Het wetenschappelijk voorjaarscongres zal plaatsvinden in Utrecht, georganiseerd door het UMC Utrecht. Het UMC Utrecht ziet er zeer naar uit om iedereen in maart 2024 te mogen ontvangen.

U kunt zich vanaf vandaag inschrijven!

Leden van de NTV hebben op 17 oktober 2023 per e-mail een persoonlijke link ontvangen, waarmee zij zich voor het Bootcongres kunnen registreren.
Ook niet leden zijn van harte welkom, zij kunnen zich inschrijven via deze link. Er geldt een voorinschrijvingstarief tot 15 januari 2024.

We verwachten het programma half december rond te hebben, maar zullen voor die tijd zeker een tipje van de sluier oplichten.

Organisatiecommissie UMC Utrecht

Op vrijdag 1 december 2023 vond de jaarlijkse Young Professionals Netwerkdag weer plaats!

Waar?
Atelier300c in Amersfoort

Wanneer?
Vrijdag 1 december van 09.00-18.00u.

Wat?
Het thema van dit jaar was ‘Transplantatie in de media’.
Tijdens de dag gingen we in gesprek met en hoorde we de ervaringen van sprekers met ruime ervaring in de media. Dit jaar stond er weer een gevarieerd programma met:

• Wanda de Kanter, longarts: won twee keer de Vrouw in de Media Award voor haar publiek gevecht tegen longkanker.
• Diederik Gommers, intensivist: werd tijdens de COVID-19 pandemie plots een Bekende Nederlander als gezicht van de zorg in talkshows en andere media.
• Dokter Media: biedt sinds 2016 nuance en duiding bij medisch nieuws.
• Dennis Hesselink, internist-nefroloog:  schreef het boek ‘Verbindingslijnen. Tatoeage voor een nieuw leven’ over gedeelde tatoeages tussen living nierdonoren en -ontvangers.
• Esther-Clair Sasabone, radio- en theatermaker: bekend als een van de potentiële ontvangers van een nier in ‘De Grote Donorshow’.